پسته یکی از محصولات باارزش باغ‌های ایران است، اما گاهی مشاهده می‌شود بخشی از پسته‌ها دارای مغز ضعیف، پوک (بدون مغز) یا دهان‌بسته هستند. این مشکل نه‌تنها باعث کاهش کیفیت محصول نهایی می‌شود، بلکه سود اقتصادی باغدار را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد.
عوامل ایجاد این پدیده‌ها ترکیبی از شرایط تغذیه‌ای، محیطی، فیزیولوژیکی و حتی ژنتیکی در طول فصل رشد و مراحل پس از برداشت هستند.
عوامل مؤثر بر ضعیف بودن مغز پسته
ضعیف بودن مغز پسته معمولاً ناشی از توسعه ناقص مغز در داخل پوسته است. این مشکل به دلایل مختلفی رخ می‌دهد:
کمبود عناصر غذایی به‌ویژه کلسیم و پتاسیم
آبیاری ناکافی در مراحل پر شدن مغز
گرده‌افشانی ضعیف یا ناقص
تنش گرمایی در زمان رشد دانه
باردهی زیاد درخت که موجب تقسیم نامتعادل مواد غذایی بین میوه‌ها می‌شود
دلایل ایجاد پسته‌های پوک (بدون مغز)
پسته‌های پوک زمانی تشکیل می‌شوند که میوه رشد می‌کند اما تلقیح یا باروری تخمک انجام نمی‌شود. در نتیجه، پوسته تشکیل می‌شود ولی داخل آن مغزی رشد نمی‌کند.
مهم‌ترین دلایل پوکی مغز پسته عبارت‌اند از:
گرده‌افشانی ناقص یا عدم رسیدن لوله گرده به تخمک
غیرقابل‌زیست بودن تخمک در زمان گرده‌افشانی
باردهی بیش از حد درخت (crop load بالا) که باعث تقسیم ضعیف مواد غذایی بین میوه‌ها می‌شود
تغذیه و آبیاری نامناسب در مراحل رشد اولیه میوه
نرخ پسته‌های پوک در مراحل گرده‌افشانی و پر شدن مغز تعیین می‌شود و به مدیریت باغ از جمله برنامه تغذیه، آبیاری و زمان برداشت وابسته است.
علت دهان‌بست بودن پسته‌ها
دهان‌بست بودن پسته‌ها (عدم شکافتن پوسته در زمان رسیدگی) از مشکلات فیزیولوژیکی رایج در باغات است و ارتباط مستقیمی با رشد مغز دارد.
دلایل اصلی آن عبارت‌اند از:
توسعه ناکافی مغز که نتواند پوسته را از داخل باز کند
آبیاری ناکافی یا نامنظم در مراحل پر شدن مغز
تغذیه نادرست، به‌ویژه کمبود پتاسیم و کلسیم
تنش گرمایی شدید یا شرایط آب‌وهوایی خشک
اختلاف ژنتیکی بین ارقام پسته (برخی ارقام ذاتاً دهان‌بست بیشتری دارند)
همچنین وضعیت پوسته بیرونی (hull) و زمان تجزیه یا نرم شدن آن نیز در فرآیند باز شدن پوسته تأثیر زیادی دارد. اگر این تجزیه به‌درستی انجام نشود، پوسته سخت باقی مانده و شکاف ایجاد نمی‌شود.
سایر عوامل مؤثر بر کیفیت مغز پسته
علاوه بر دلایل اصلی بالا، موارد زیر نیز می‌توانند باعث افزایش درصد مغزهای معیوب یا دهان‌بسته شوند:
آلودگی‌های قارچی و آفت‌ها که به پوسته و مغز آسیب می‌زنند
شرایط آب‌وهوایی نامناسب مانند گرمای شدید یا خشکی در زمان رشد پوسته
مصرف بیش از حد کود نیتروژن که تعادل تغذیه‌ای درخت را بر هم می‌زند
کمبود پتاسیم و کلسیم که رشد مغز و پر شدن آن را مختل می‌کند
جمع‌بندی
مغزهای ضعیف، پوک و دهان‌بسته در پسته نتیجه‌ی مجموعه‌ای از عوامل هستند که در طول فصل رشد، گرده‌افشانی و حتی مراحل پس از برداشت بر درخت اثر می‌گذارند.
برای کاهش این مشکلات، رعایت اصول زیر توصیه می‌شود:
برنامه‌ریزی دقیق آبیاری در مراحل حساس پر شدن مغز
تغذیه متعادل با تأکید بر عناصر کلیدی مانند پتاسیم، کلسیم و روی
مدیریت باردهی و جلوگیری از بار سنگین درخت
بهبود شرایط گرده‌افشانی و انتخاب ارقام مناسب
مدیریت به‌موقع برداشت و فرآوری
با اجرای صحیح این موارد، می‌توان درصد مغزهای سالم، خندان و باکیفیت را در باغ افزایش داد و از خسارات اقتصادی ناشی از مغزهای پوک و ضعیف جلوگیری کرد.
خرید و فروش عمده پسته با دست‌چین
اگر شما هم تولیدکننده یا خریدار پسته هستید، پلتفرم دست‌چین محیطی امن و تخصصی برای معامله مستقیم و بدون واسطه پسته فراهم کرده است.
در دست‌چین، کشاورزان می‌توانند محصول خود را مستقیماً به خریداران عمده معرفی کنند و خریداران نیز به راحتی به بهترین کیفیت‌ها و قیمت‌های واقعی بازار دسترسی دارند.
به دست‌چین بپیوندید و تجربه‌ای مطمئن از بازار آنلاین پسته را تجربه کنید.
